Advertisement

Advertisement

सरकारने ग्रामीण व शहरी गरीबांसाठी सुरू केलेली महत्त्वाची योजना म्हणजे घरकुल योजना. या योजनेअंतर्गत गरजू, भूमिहीन, आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल व मागासवर्गीय कुटुंबांना घर बांधण्यासाठी आर्थिक सहाय्य दिले जाते.

घरकुल योजना म्हणजे काय?

घरकुल योजना ही प्रधानमंत्री आवास योजना (PM-Awas-Yojana) – ग्रामीण (PMAY-G) व प्रधानमंत्री आवास योजना – शहरी (PMAY-U) अंतर्गत येणारी एक महत्त्वाची योजना आहे. ग्रामीण भागात याला घरकुल योजना म्हणून ओळखले जाते.

योजनेचे उद्दिष्ट
  • सर्वांना घर (Housing for All)
  • गरीबांना स्वतःचे घर उभारण्यासाठी मदत
  • महिला सशक्तीकरण – घराचे नाव स्त्रीच्या नावावर
  • स्वच्छतागृहासह पक्के घर
घरकुल योजनेसाठी पात्रता (Eligibility)

घरकुल योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी खालील पात्रता आवश्यक आहे:

पात्रता निकष - तपशील
  • नागरिकत्व  - अर्जदार भारताचा नागरिक असावा
  • उत्पन्न - आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल वर्ग (EWS) किंवा BPL यादीतील असावा
  • घराची स्थिती - घर नसावे किंवा अतिशय खराब अवस्थेतील घर असावे
  • स्त्री अर्जदार - महिलांना प्राधान्य 
  • अनुसूचित जाती-जमाती - प्राधान्यक्रम दिला जातो 
  • इतर घटक - विधवा, अपंग, भूमिहीन यांना प्राधान्य 
आवश्यक कागदपत्रे (Documents Required)

घरकुल योजनेसाठी ऑनलाईन अर्ज करताना खालील कागदपत्रांची PDF/Scan प्रत लागते:

1. Aadhar Card – अर्जदाराचा आधार क्रमांक
2. BPL कार्ड / Ration Card – गरीब ओळख दर्शवणारे कागदपत्र
3. निवासी प्रमाणपत्र (Domicile Certificate)
4. उत्पन्न प्रमाणपत्र
5. शपथपत्र (Self Declaration)
6. Bank Passbook – IFSC कोडसह
7. फोटो (Passport Size)
8. मंजुरी पत्र / ग्रामपंचायत दाखला

घरकुल योजनेसाठी ऑनलाईन अर्ज कसा करायचा?

घरकुल योजनेसाठी ऑनलाईन अर्ज करण्यासाठी खालील प्रक्रिया फॉलो करा:

टप्पा 1: अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या

गेल्या काही वर्षांपासून PMAY-G आणि PMAY-U या दोन्ही योजनेचे अर्ज [https://pmayg.nic.in] किंवा [https://pmaymis.gov.in] या वेबसाइटवर भरले जातात.

ग्रामीणसाठी: [https://pmayg.nic.in]
शहरीसाठी: [https://pmaymis.gov.in]

टप्पा 2: लॉगिन करा / नवीन अर्जदार नोंदणी करा

1. “Citizen Assessment” विभागात जा
2. “For Slum Dwellers” किंवा “Benefit under 3 components” वर क्लिक करा
3. आपला Aadhar क्रमांक टाका
4. तपशील भरा – नाव, जन्मतारीख, मोबाईल नंबर इ.

टप्पा 3: अर्ज भरणे (Application Form)

1. वैयक्तिक माहिती भरा
2. घराची स्थिती लिहा
3. उत्पन्नाची माहिती
4. घराचे स्थान – जिल्हा, तालुका, गाव
5. अपलोड आवश्यक कागदपत्रे (PDF/JPG मध्ये)

टप्पा 4: सबमिट करा आणि रजिस्ट्रेशन क्रमांक मिळवा

1. “Submit” बटनवर क्लिक करा
2. अर्ज यशस्वीरित्या सबमिट झाल्यावर एक Application Reference Number (ARN) मिळेल

मोबाईलवरून घरकुल योजनेचा अर्ज कसा करायचा?

जर तुमच्याकडे संगणक नसेल, तर मोबाईलवरूनही तुम्ही खालील अ‍ॅप्सच्या मदतीने अर्ज करू शकता:

1. UMANG App – सर्व सरकारी सेवा एकाच अ‍ॅपवर
2. AwasSoft App – PMAY-G योजनेसाठी अधिकृत अ‍ॅप
3. CSC App – कॉमन सर्व्हिस सेंटरमधून अर्ज करणे

महत्त्वाच्या सूचना
  • सर्व माहिती अचूक भरा
  • अपात्र अर्ज फेटाळले जातात
  • कोणतीही दलाली करू नका
  • मोबाइल नंबर योग्य टाका – SMS अपडेट्स मिळतात
  • अर्ज क्रमांक सांभाळून ठेवा
अर्जाचा स्थिती (Status) कसा तपासायचा?

घरकुल योजनेसाठी अर्ज केल्यानंतर, तुम्ही खालीलप्रमाणे Status तपासू शकता:

ग्रामीण अर्जासाठी:

1. [https://awaassoft.nic.in/netiay/Benificiary.aspx] या लिंकला भेट द्या
2. PMAY-G ID टाका
3. अर्ज स्थिती, पैसे मिळाले की नाही, सर्व तपशील मिळेल

शहरी अर्जासाठी:

1.[https://pmaymis.gov.in/] ला जा
2. आधार नंबर टाका
3. स्थिती पाहा

किती अनुदान मिळते?

योजना प्रकार - मिळणारी मदत 

PMAY-G (ग्रामीण) - ₹1.20 लाख (सामान्य), ₹1.30 लाख (हिल/SC-ST क्षेत्रात)
PMAY-U (शहरी) - ₹1.5 लाख पर्यंत

Note: काही राज्यांमध्ये राज्य सरकारकडून अतिरिक्त सहाय्य दिले जाते.

घरकुल योजनेतील घडामोडी व सुधारणा
  • नवीन Beneficiary यादी प्रत्येक वर्षी अपडेट होते
  • आधार व मोबाईल लिंकिंग बंधनकारक
  • घर बांधणीची टप्प्याटप्प्याने तपासणी होते
  • DBT प्रणालीद्वारे पैसे खात्यावर थेट जमा होतात

निष्कर्ष

घरकुल योजना ही सरकारची गरिबांसाठी सुरू केलेली अतिशय उपयोगी योजना आहे. ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया सोपी असून, योग्य माहिती व कागदपत्रे दिल्यास तुम्हाला सरकारकडून पक्के घर मिळू शकते. जर तुम्हाला वाटत असेल की तुमची पात्रता आहे, तर आजच अर्ज करा. कोणीही दलालांकडे जाऊ नका. अर्ज स्वतः करा किंवा जवळच्या CSC केंद्रावर मदतीसाठी संपर्क साधा.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

प्रश्न 1: घरकुल योजनेसाठी अर्ज कोणी करू शकतो?
उत्तर: BPL किंवा EWS वर्गातील कोणताही भारतीय नागरिक.

प्रश्न 2: घराचे नाव स्त्रीच्या नावावर का हवे?
उत्तर: महिला सशक्तीकरण आणि एकत्र कुटुंबासाठी स्त्रीच्या नावावर प्राधान्य दिले जाते.

प्रश्न 3: अर्ज मंजूर होण्यासाठी किती वेळ लागतो?
उत्तर: साधारणतः 1-2 महिने.

प्रश्न 4: किती वेळा अर्ज करू शकतो?
उत्तर: एकदाच. डुप्लिकेट अर्ज रद्द होतात.

प्रश्न 5: मला यादीत नाव कसे तपासायचे?
उत्तर: PMAY-G किंवा PMAY-U पोर्टलवर Beneficiary यादीमध्ये आधार क्रमांक टाकून.
Advertisement